Heel wat honden vinden het heerlijk om te zwemmen. Of het nu een frisse ochtend in de lente of
een warme zomerdag is, lekker plonsen in het water is voor velen een traktatie.
Daarnaast zorgt dat buiten zijn voor een ander ongemak: teken en vlooien. Die noemen we ectoparasieten.

Wil je je hond goed beschermen tegen ongedierte en houdt hij van zwemmen, dan is het belangrijk om goed op te letten wat de bijsluiter van je anti-vlooien – of tekenproduct daarover zegt.

Bovendien is er steeds meer aandacht voor de effecten van vlooien- en tekenmiddelen en het milieu. 

Er zijn meerdere manieren om te voorkomen dat je hond of kat ziek wordt van een tekenbeet. Het meest eenvoudige is om je hond na elke wandeling te controleren op teken. Doe dat een keer per dag bij een kat die naar buiten gaat. Heb je een teek gevonden, dan kun je die verwijderen. Dat kan met je vingers of met behulp van een tekenpincet. Mocht er toch een pootje achterblijven, dan kan het zijn dat er een lichte ontsteking ontstaat. Bij twijfel is een bezoek aan de dierenarts verstandig. Dat kun je sowieso doen wanneer er in de dagen na de tekenbeet een rode ring ontstaat rondom de bijtwond. Dat is echter niet altijd goed te zien door het pigment van de huid of door de vacht.

Er zijn (ook) veel verschillende middelen verkrijgbaar waarmee je je hond en kat kunt behandelen om een tekenbeet te voorkomen.  Afwerende en dodende middelen zijn veelal verwerkt in een spot-on, band, tablet
of zelfs als injectie. Gebruik je een geregistreerd diergeneesmiddel, dan heeft de fabrikant met onderzoek aangetoond dat zijn middel effectief is tegen teken en vlooien en veilig is voor zowel je hond, je kat als jezelf. Ook is meestal wel bekend wat voor effecten de werkzame stof heeft op het milieu. De gegevens daarover en hoe je het middel op de juiste manier toedient staat beschreven in de bijsluiter. Het is aan de fabrikant om vrij te geven wat er bekend is van de effecten op de omgeving en het boden/waterleven. Hiervoor geldt Europese wetgeving. 

Natuurzwemmers

Bij het gebruik van een middel om teken te voorkomen is het van belang dat je de bijsluiter zorgvuldig leest voordat je deze gebruikt. In de bijsluiter staat informatie  over de werkingsduur, de manier van gebruik en hoe het zit met zwemmen en wassen. Daarbij gaat het in de bijsluiter vooral over de werkzaamheid. De fabrikant wil natuurlijk dat, als je hun middel gebruikt, overdracht van ziekte door teken of vlooien ook daadwerkelijk worden voorkomen.  Wanneer een hond heel kort na het aanbrengen van een spot-on, of spray, of vlooienband gaat zwemmen kan een groot deel van de werkzame stof in het water terechtkomen. Dit betekent niet alleen dat het  middel minder effectief is voor je huisdier, maar het kan ook een probleem vormen voor het milieu. In de bijsluiter van de meeste producten vind je dan ook dat je een aantal dagen  moet wachten met zwemmen na het aanbrengen voordat je hond nat mag worden. Van  sommige middelen vind je in de bijsluiter ook of het erg is dat je hond daarna nog nat wordt. Er zijn middelen die minder werkzaam worden door het regelmatig nat worden. Om dan voldoende beschermd te zijn tegen teken en vlooien zou je vaker een product moeten toedienen of kun je beter een ander (inwendig) middel kiezen. 

Er zijn ook natuurlijke middelen te koop die aangeven teken en vlooien te voorkomen. De term “natuurlijk” geeft aan dat het middel is gewonnen uit een natuurlijke bron, zoals plantenblaadjes, bloemen en vruchten.
Door de werkzame stoffen uit deze natuurlijke bron te extraheren ontstaat een concentraat. Deze concentraten, ook wel etherische oliën genoemd, worden gebruikt in druppels en banden. Helaas is het bij deze producten niet verplicht om onderzoek te doen naar de werkzaamheid, maar ook zijn de effecten op het milieu veelal niet onderzocht. De term “natuurlijk” betekent dus niet per sé veilig voor de natuur. Heb je dus een hond die heel graag zwemt, dan moet je bij de natuurlijke bestrijdingsmiddelen dezelfde voorzorgsmaatregelen in acht nemen als bij reguliere producten.

Wat we niet weten is hoeveel van het middel in het water achterblijft als je hond na de wachttermijn gaat zwemmen. We weten ook nog niet hoe groot de gevolgen daarvan zijn en wat voor effecten dat heeft op het milieu. Heb je een hond die het liefst elk moment in het water ligt, dan moet je je afvragen of het verstandig
is om een uitwendig vlooien – of tekenproduct  te gebruiken. Er is een risico dat  een kleine hoeveelheid van de actieve ingrediënten  in het water spoelt. Als je denkt dat natuurlijke druppels en banden dan beter zijn voor het milieu, kom je bedrogen uit. Veel van deze producten bevatten etherische oliën, extracten van planten of bloemen. Deze extracten kunnen ook schadelijk zijn voor het milieu, maar meestal is niet onderzocht of niet bekend wat voor effecten dat zijn. Voor fanatieke zwemmers in natuurwater is het daarom misschien verstandiger om regelmatig te kammen en te controleren op teken, in plaats van prat te gaan op een behandeling met een spot-on of band. Er zijn ook middelen die niet op de huid
van de hond terecht komen, uw dierenarts of dierenspeciaalzaak kan u hierover adviseren.

Een douchebeurt

Wat geldt voor zwemmen, geldt ook voor het wassen van je hond. Of dat nu in de douche gebeurt of
bij de trimmer. Elke keer dat je hond of kat wordt gewassen kun je een deel van het vlooien- en tekenmiddel van je dier afwassen. In de meeste bijsluiters van spot-ons en halsbanden staat beschreven of wassen van invloed is op de werking. Wat er niet in staat is hoeveel van het middel in de afvoer belandt. Als je weet dat je hond of kat gewassen moet worden of naar de trimmer gaat, dan kun je het beste pas daarna de spot-on of band omdoen. Wil je de spot-on al eerder toedienen, houd dan in de gaten hoe lang de spot-on werkzaam is. Sommige middelen zijn zo’n 4 weken werkzaam, anderen ruim 12 weken. Het is het beste om
diezelfde termijn aan te houden vóór het trimbezoek. Op die manier voorkom je dat de trimmer heel veel vlooien- en tekenmiddel wegspoelt richting het riool. Heb je een hond die graag zwemt, controleer hem dan regelmatig op teken en vlooien. 

Wil je een middel gebruiken om deze parasieten te voorkomen, lees dan goed de bijsluiter. Wacht voldoende lang na toediening voordat je je hond laat zwemmen. Of gebruik een product dat geen beperking heeft voor een  hond die gaat zwemmen. En gaat je hond of kat naar de trimmer of wordt hij gewassen, bedenk dan dat je de werkzaamheid van het middel kunt beïnvloeden doordat een deel ervan in het riool terecht komt.